Voedselallergie of intolerantie bij katten: verschil herkennen

Je kat heeft jeuk, spuugt regelmatig of krijgt diarree van ‘zomaar ineens’. Misschien heb je het al gedacht: zou het haar voeding kunnen zijn?
Voedsel speelt bij veel katten een grotere rol dan we denken. Maar het verschil tussen een voedselallergie en een intolerantie is niet altijd makkelijk te herkennen. Toch vraagt het om een andere aanpak — en soms om veel geduld.
Daarom nemen we je stap voor stap mee: hoe herken je het verschil, wat zijn de symptomen en vooral… wat kun je doen?
Wat is het verschil tussen een voedselallergie en een intolerantie bij katten?
Het klinkt misschien als een detail, maar medisch gezien is het verschil belangrijk.
Voedselallergie
Dit is een immuunreactie. Het lichaam van de kat ziet een bepaald eiwit (bijvoorbeeld kip, rund, vis) onterecht als gevaarlijk. Het afweersysteem valt dit ‘gevaar’ aan, wat kan leiden tot klachten zoals jeuk, oorontstekingen of diarree.
Voedselintolerantie
Hierbij speelt het afweersysteem géén rol. Het lichaam kan een bepaalde stof (bijvoorbeeld lactose of een bepaald additief) simpelweg niet goed verwerken. Dit geeft vooral maag-darmklachten.
En net dat verschil bepaalt hoe je het aanpakt.

Wat zijn de symptomen van een voedselallergie bij katten?
Misschien herken je dit: je kat lijkt in orde, maar de jeuk komt steeds terug. Of haar oren blijven ontstoken, ondanks behandelingen.
Veelvoorkomende symptomen bij een voedselallergie:
- Jeuk, vooral aan kop, oren, nek of buik
- Terugkerende oorontstekingen
- Kale plekken of hotspots door overmatig likken
- Chronische diarree of zachte ontlasting
- Braken
- Slechte vachtconditie
Sommige studies tonen aan dat huidklachten zelfs vaker voorkomen dan darmproblemen bij katten met voedselallergie.
En hoe zit het bij voedselintolerantie?
Daarom voelt het vaak als een zoektocht. Intolerantie geeft meestal direct klachten na het eten. Denk aan:
- Braken kort na de maaltijd
- Diarree of opgeblazen buik
- Winderigheid
- Verminderde eetlust
Een intolerantie is vaak dosisafhankelijk. Kleine beetjes worden soms nog verdragen, grotere hoeveelheden niet.
“Onze poes kreeg altijd natvoer met rund, tot ze op een dag alles weer uitspuugde. Sinds we op vis over zijn, heeft ze nergens meer last van.” — Marije uit Rotterdam
Hoe weet je zeker wat het is?
Dat bracht me aan het denken… Er is geen simpele test die direct zegt: ‘dit is allergie’ of ‘dit is intolerantie’. Alleen via een eliminatiedieet kom je erachter.
Bij een eliminatiedieet krijgt je kat:
- Een nieuwe eiwitbron die ze nog nooit gegeten heeft (bijv. eend of insecten) óf
- Gehydrolyseerde voeding (waarbij het eiwit zo klein geknipt is dat het immuunsysteem het niet herkent)
Dit geef je minimaal 6–8 weken strikt. Alleen dit voer, geen snoepjes of tussendoortjes.
Verbeteren de klachten? Dan weet je dat voeding de oorzaak is.

Wat zijn de meest voorkomende voedingsallergenen bij katten?
Volgens recente richtlijnen van dierenartsen gaat het bijna altijd om dierlijke eiwitten. Veel voorkomende boosdoeners zijn:
- Kip
- Rund
- Zuivel
- Vis
- Tarwe (zelden bij katten, vaker bij honden)
Plantaardige allergieën komen zelden voor bij katten.
En juist dat maakt het zo lastig: veel katten krijgen hun leven lang dezelfde ingrediënten. Het immuunsysteem kan daardoor ineens ‘besluiten’ dat kip niet meer veilig voelt.
“Moet ik supplementen geven bij een eliminatiedieet?”
Een begrijpelijke vraag. Gelukkig zijn de meeste commerciële hypoallergene voedingen volledig en uitgebalanceerd. Zelf koken? Dan is extra aanvulling vaak nodig (taurine, calcium, vitamines B en D).
Overleg dit altijd met je dierenarts.

Een klein moment uit de praktijk
Een kat die al maanden jeuk had, werd eindelijk beter na weken streng dieet. Het baasje zei: “Ik dacht eerst dat ik haar tekort deed. Maar nu zie ik hoe opgelucht ze is. Eindelijk geen krabben meer, eindelijk slapen.”
En dat maakt alles anders.
Het geduld dat nodig is bij allergie of intolerantie is groot. Maar het vertrouwen dat je onderweg bouwt met je dier is misschien nog wel groter.
Wat als je het verschil niet zeker weet?
Daarom voelt het vaak als een zoektocht. Vertrouw op de tijdlijn:
- Allergie geeft traag opbouwende klachten, vaak huid én darmen.
- Intolerantie geeft snelle, vaak alleen spijsverteringsklachten.
Beide vragen een eliminatiedieet voor duidelijkheid.

Je staat er niet alleen voor. Kleine aanpassingen maken al een groot verschil voor je kat.
Alleen via een eliminatiedieet kun je met zekerheid vaststellen of het om een voedselallergie gaat. Bloedtesten zijn hiervoor niet betrouwbaar genoeg.
Overleg altijd eerst met je dierenarts. Sommige klachten lijken op allergie, maar hebben een andere oorzaak. Een goed plan voorkomt teleurstelling.
Een eliminatiedieet duurt meestal 6 tot 8 weken. Pas daarna kun je voorzichtig beoordelen of de klachten afnemen en of voeding echt de boosdoener is.
Dat hangt af van de oorzaak. Bij allergie meestal niet. Bij intolerantie soms wel, in kleine hoeveelheden of na herstel van de darmgezondheid.
Zelf koken kan, maar alleen met begeleiding van je dierenarts. Zonder juiste balans (taurine, calcium, vitaminen) kan het juist schade geven.